عصب کشی چگونه انجام می‌شود؟
عصب کشی (روت کانال) وقتی صورت می گیرد که ، عصب دندان که در لاتین به عنوان پالپ شناخته می شود مرده باشد و یا اینکه دچار عفونت گردیده باشد. شما ممکن است درد منتهی به مجرای عصبی را تجربه کرده باشید یا اصلا تجربه نکنید.
بعضی از عوامل مرگ پالپ شامل پوسیدگی دندانی عمیق و یا ضربه و فشار شدید به دندان است. گاهی اوقات هم پالپ ها به واسطه مواد شیمیایی که دندانپزشک با روشهای خاص استفاده می کند از بین برده و خارج می شوند.
وقتی پالپ موجود در دندانی بر اثر پوسیدگی شدید و ضربه آسیب می بیند چه اتفای می افتد؟
در صورت عدم انجام عصب کشی می تواند منجر به مشکلات سلامتی شدید و یا حتی تهدید جانی شود. به این دلیل که این پالپ عفونی شده و بافت دندانی عفونی می تواند سبب عفونت های شدید گسترش یابنده شود. این عفونت اصطلاحا آبسه نامیده می شود.
هدف از درمان عصب کشی چیست؟
هدف از درمان عصب کشی (روت کانال) حذف کامل بافت نابود شده و پاکسازی کامل بستر آن است. این بافت در بعضی موارد ممکن است به واسطه باکتری ها از درون دندان عفونی شده باشد. عصب کشی همچنین باعث جلوگیری از انتشار عفونت به استخوان می گردد.
دندان از طریق کانال های کوچکی در انتهای ریشه دندان به استخوان متصل می شود. تمیز کردن فضای داخلی دندان همیشه به طور صد در صد موفق نیست. دندانپزشک با استفاده از نوعی ترکیب خاص از مواد اقدام به پر کردن و مسدود کردن کانال های مذکور می کند.
به طوری که هیچ گونه باکتری باقی مانده در فضای آن امکان تکثیر و تولید مثل نداشته باشند. این کار نیازمند تمیزی مطلق و استریل وسایل و محیط کاری به عنوان پیش نیاز برای انجام هرگونه عملیات عصب کشی است.
به همین جهت هم محیط و کلیه وسایل و ابزار های دندانپزشک بایستی استریل شده باشند و هم این که کار باید به نحوی انجام شود که از رسیدن بزاق دهان به داخل دندان جلوگیری به عمل آید. بزاق دهانی حاوی مقادیر زیادی از باکتری های مختلف است که می تواند عملیات عصب کشی را ناموفق کنند. کار کردن با ابزار های استریل هم بسیار مهم است.
چه لوازمی برای عصب کشی مورد نیاز است؟
لوازم عصب کشی برای هر بیمار شامل فایل ها، فایل های روتاری.، اندو متر، جا فایلی، پنبه و غیره بایستی به صورت پک شده و کاملا استریل آماده باشند. دندانپزشک در هنگام شروع عصب کشی آن را باز نموده و استفاده می نماید.
در هر مرحله از عصب کشی استفاده از ابزارها باید با دقت و وسواس فراوان از نظر بهداشت صورت بگیرد و هرگونه قصور در روند آن می‌تواند منجر به نفوذ میکروب ها و باکتری ها به داخل حفره دندان شود. هرچند که در موارد بسیار زیادی هم دیده شده که عملیات عصب کشی توسط ابزارهای غیر استریل شده انجام می گیرد که متاسفانه عوارض بسیاری را در پی دارد.
فایل ها ابزار اصلی تمیز کردن کانالهای دندان هستند که بر حسب اندازه کانال شماره بندی شده اند. در حین کار تمیز کردن، دندان پزشک با استفاده از سرم‌های شست و شو مرتبا داخل کانال دندان را شستشو می دهد. این کار به منظور پاکسازی تراشه های دندانی و باقی مانده های سلولی و باکتریایی است.
در ضمن کار عصب کشی طول ریشه به وسیله ابزار اندازه گیری به نام اندومتر و یا با استفاده از اشعه ایکس اندازه گیری می شود. فقط یک دندان از نو ترمیم شده خوب که به تمام معنا تا انتهای ریشه پر شده است می تواند برای همیشه نگهداری شود. البته به شرط مراقبت از تاج دندان و داشتن روکش برای اطمینان خاطر.
چه موقع عصب کشی کامل می شود؟
اگر در مرحله نخست عصب کشی از دندان شما بوی زننده و تند متصاعد شود و یا درد و خونریزی از درون داشته باشد، مرحله نهایی عصب کشی که پر کردن داخل کانال ها است نباید فورا انجام شود. چرا که این نشانه ها از وجود عفونت حکایت دارد.
در این حالت دندانپزشک داخل دندان شما را مواد دارویی موقتی قرار می دهد تا دندان بهبود یابد و برای مرحله بعدی آماده شود. دندانپزشک همچنین ممکن است آنتی بیوتیک خوراکی نیز برای شما تجویز نماید. حداکثر تا یک هفته بعد باید مرحله نهایی از عصب کشی انجام شود.
در غیر این صورت مواد گذاشته شده موقتی از بین رفته و باکتری های موجود در بزاق دهان وارد حفره دندان می‌شود و تمام فرآیند قبلی بایستی از نوع تکرار شود. زمانی که درون دندان به طور کامل تمیز شده و دندان دیگر تجربه هیچگونه ناراحتی نداشته باشد، دندانپزشک داخل کانال ها را با مواد مخصوص پر می کند. پس از پر شدن کانال ها، قسمت تاج دندان نیز باید کاملاً پر و ترمیم شود تا دیگر هیچ راه نفوذی برای باکتری ها باقی نماند و تاج دندان نیز شکل درست خود را به دست آورد.
عوارض درست پر نشدن ریشه دندان :
اگر کانالهای دندان تا انتهای ریشه به درستی پر نشده باشند مخاطره آمیز است. این احتمال وجود دارد که در سال‌های آینده در بستر دندان عفونت استخوانی شدید و یا آبسه ایجاد شود و در نهایت به کشیدن دندان و از دست رفتن آن منجر شود.
همه این اتفاقات مشکل ساز به ما نشان می‌دهد که تا چه اندازه پیشگیری و مراقبت صحیح از دندان ها لازم و ضروری است. لازم به ذکر است که دندان ها بسته به محل قرار گیری و نوع ممکن است از یک تا چهار کانال داشته باشند و ترمیم کردن و درمان تمام این کانالها و مجراها تا انتهای ریشه امری بسیار مهم و سخت است. برخی از کانال ها ممکن است فرمی کج، زاویه دار و یا بدشکل داشته باشند و این موضوع کار را برای دندانپزشک به مراتب سخت‌تر می‌کند.
خطرات مرتبط با فرآیند عصب کشی :
1- شکسته شدن فایل های عصب کشی (ابزار سوزنی شکل مخصوص پاکسازی) داخل کانال دندان
۲- فراموش شدن و از قلم افتادن یکی از کانالهای دندان در دندان های چند کاناله. ممکن است حتی فرم دندان به نحوی باشد که یکی از کانال ها ناخودآگاه از دید دندانپزشک پنهان بماند.
۳- سوراخ شدن مجرا و تاج دندانی بر اثر استفاده نادرست و مکرر از فایل ها
۴- آسیب دیدن سینوس ها