تاج دندان و راههای درمان تاج از دست رفته
تاج دندان یک سرپوش یا کَپ با ظاهری شبیه به دندان است که روی دندان نصب می‌شود. این تاج، دندان را برای بازگرداندن ظاهر و اندازه، مقاومت و بهتر کردن شکل آن می‌پوشاند. تاج‌ها، زمانی که در جای خود قرار می‌گیرند، همه بخش مرئی دندان را که در بخش بالایی لثه قرارگرفته است، به‌صورت کامل می‌پوشانند.
اما ممکن است شما هم دندانی داشته باشید که تاجش را به طور کامل از دست داده و از آن تنها یک ریشه باقی مانده است. میخواهیم بدانیم در چنین شرایطی چه کارهایی میتوان انجام داد و دندانپزشک در چنین شرایطی چه درمانی را برای ما پیش بینی خواهد کرد
راه های درمان تاج دندان از دست رفته
برای حل این مشکل و درمان تاج دندان از دست رفته معمولا دو راهکار عمده وجود دارد که عبارتند از :
۱-کشیدن ریشه و جایگزین کردن با ایمپلنت
یکی از گزینه‌های درمان دندانی که تاجش از بین رفته کشیدن ریشه و جایگزین کردن آن با ایمپلنت است.
۲-حفظ ریشه و تاج سازی
راه حل دوم این است که طی مراحلی روی ریشه باقیمانده کارهایی انجام دهیم و در نهایت ریشه را تبدیل به دندانی کنیم که هم ظاهر زیبایی دارد و هم استحکام کافی دارد و می‌تواند در جویدن به شما کمک کند.
مراحل این کار بدین صورت است:
- ابتدا باید ریشه باقی مانده عصب کشی (درمان ریشه) شود.
- پس از انجام عصب کشی و آماده سازی آن به وسیله موادی خاص قالبی از حفره داخل ریشه گرفته می‌شود.
- سپس قالب لابراتوار فرستاده شده و از روی آن قطعه فلزی به نام پست و کور ( پست ریختگی ) ساخته می شود.
- این قطعه با چسب مخصوص داخل ریشه چسبانده می‌شود. از مجموعه پست و کُر ( پست ریختگی ) و ریشه باقیمانده دوباره قالب گیری می شود.
- به وسیله آن روکشی برای دندان تهیه می‌شود که دندانپزشک آن را روی تاج بازسازی شده با چسب مخصوص قرار می‌دهد.
مزیت های روش تاج سازی با پست و کُر نسبت به درمان ایمپلنت
روش دوم سه مزیت عمده دارد:
- درمان پست و کور (پست ریختگی) و روکش نیازی به جراحی و بیحسی زیاد ندارد و بیمار احساس راحت تری را تجربه میکند.
- پروسه درمانی آن بسیار کوتاه تر از درمان با ایمپلنت است.
- از لحاظ هزینه مقرون به صرفه تر است و هزینه آن حدودا نصف هزینه ایمپلنت و یا حتی کمتر است.
اما نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه کرد این است که بسیاری از ریشه های باقی مانده و بسیاری از ریشه هایی که قبلا روی آنها عصب کشی انجام شده و اکنون ترمیم آنها ریخته و ریشه باقی مانده است، دیگر شرایط اینکه درمان پست و کُر (پست ریختگی) روی آنها انجام شود را ندارند.
در واقع می توان گفت همیشه نمی توان از درمان پست و کُر (پست ریختگی) برای دندان های فاقد تاج استفاده کرد. بنابراین تصمیم گیری درباره اینکه ریشه باید کشیده شود و یا اینکه روی آن کار شود را بهتر است به دندانپزشک خود بسپارید.
انواع پست ها در دندانپزشکی
معمولا پست ها از آلیاژهای فلزی همچون تیتانیوم، استینلس استیل و یا فلزات ریختگی تهیه می شوند. اما امروزه انواع دیگری که غیرفلزی هستند هم در این درمان بکار می روند. نوع سرامیکی همچون زیرکونیا و پستهای کربن فایبر از این قبیل هستند.
مزایا و معایب انواع غیر فلزی نسبت به انواع فلزی آن
1- انعطاف پذیری :
فایبرپست ها از آنجا که ماهیتی انعطاف پذیر دارند در مقابل فشارهایی که بر روی دندان بازسازی شده وارد می آید، از خود انعطاف بیشتری نشان می دهند و این دوام ریشه را در تقابل با نیروها و فشارها افزایش می دهد. اما از سوی دیگر شیوه چسباندن آنها دارای حساسیت بسیاری است و به همین دلیل استفاده از پست های فلزی که چسباندن آنها بسیار محکم تر و راحت تراست، آنها را پر کاربردتر ساخته است.
۲- تفاوت در رنگ:
از آنجا که انواع سرامیکی پست ها (زیرکونیا) و برخی از انواع پست های فایبری رنگی شفاف و سفید دارند، از لحاظ زیبای هم بسیار تاثیر گذارند. شاید بپرسید که پست ها در زیر روکش قرار می گیرند. پس رنگ آنها چه تاثیری می تواند داشته باشد؟
توضیح این است:
رنگ تیره پست های فلزی می توانند بر روی رنگ شفاف و روشن روکش های ساخته شده روی دندان اثر بگذارند. این مسئله به خصوص برای دندان های جلویی حائز اهمیت است.
میزان عمر دندان پس از درمان پست و کور چقدر است؟
باقی ماندن طولانی مدت درمان پست کور معمولا به شرایط ابتدایی و وضعیت دندان بستگی زیادی دارد. بنا بر مطالعات عمر دندان با درمان پست و کور به طور متوسط ۱۳ سال است. اما بایستی توجه داشت که شکستگی پست و کور که ناشی از شکستگی ریشه باشد معمولا موجب کشیدن دندان می شود. اما آسیب به روکش به تنهایی باعث از دست دادن دندان نمی شود.
گاهی در هنگامی که دندان بسیار تخریب شده است، انتخاب روش درمان ریشه و پس از آن به کار گیری پست و کور و روکش ممکن است چندان درست نباشد و انتخاب شیوه نصب ایمپلنت درمان عاقلانه تری باشد.
بهتر است برای تصمیم گیری در این باره با دندانپزشک خود مشورت کنید.