دندان عقل و علت رشد آن چیست ؟

دندان عقل یکی از انواع دندان هاست که در طول زندگی افراد میتواند برای آنان مشکل ساز باشد . کشیدن دندان عقل یکی از اتفاقاتی است که معمولا اکثر ما در سنین بزرگسالی تجربه کرده و یا در آینده آن را تجربه خواهیم کرد.

اما خارج کردن دندان عقل آنقدرها که بعضی از افراد تصور می کنند ضروری نیست. طبق مطالعه‌ای که در سال ۲۰۰۷ انجام شده و در مجله آمریکایی سلامت عمومی به چاپ رسیده است.، حداقل دو سوم از جراحی های خروج دندان عقل غیر ضروری است. و این میزان به هیچ وجه ناچیز و کم اهمیت نیست.

همچنین این پژوهش نشان می‌دهد که خارج کردن دندانهای عقل ممکن است منجر به افزایش مصرف مواد مخدر شود. البته باید گفت در مواردی انجام این جراحی لازم است. مثلا اگر دندانی که به تازگی ریشه در آورده باشد و زیر لثه محبوس شده باشد. یا در جهت نادرست و به سمت دندانهای دیگر رشد کرده باشد، می‌تواند موجب عفونت، ایجاد  تومور، فرسایش دندان و درد دائمی شود.

در این صورت این جراحی غیر قابل اجتناب است. اما چنانچه دندان شما دقیقاً در محل درست خود رشد کند، هیچ مشکلی ایجاد نمی کند و البته اگر مشکلی نیز ایجاد کند می‏توان به سادگی و در زمان لازم آن را خارج و محل آن را تخلیه کرد.

علت وجود دندان عقل در دهان:

شاید از خود پرسیده باشید که اصلاً چرا انسان دندان عقل دارد و این دندان چه فایده ای دارد. برای پاسخ به این سوال باید روند تکامل انسان را بررسی کنیم. دندانهای عقل قبل از کشف آتش توسط انسان و یادگیری طبخ غذا، بسیار برای انسان کارایی داشته است.

در آن دوران از گوشت خام، دانه ها و حبوبات و ریشه گیاهان استفاده می کردند. در صورت نبودن دندانهای عقل، تعداد دندانهای آسیاب دهان برای خوب جویدن غذا ها کافی نبود. اینکه دندانهای عقل پس از رسیدن به سن بلوغ شروع به رشد می‌کنند، به این علت است که اگر طی گذر زمان برخی از دندان های خلفی خود را از دست دادید در صورت نیاز بتوانید از دندانهای عقل استفاده کنید.

داشتن یک سری دندان آماده که در عقب فک شما قرار گرفته باشد خود امتیازی است که روند تکامل برای انسان فراهم کرده است. در همین حال ما انسان ها کم کم شروع به خوردن غذاهای نرم تر کردیم و به آنها روی آوریم و کم‌کم بهتر و بیشتر از دندان هایمان مراقبت کردیم. در نتیجه اکنون دیگر به کمک این دندان‌ها نیاز نداریم.

چرا هنوز هم دندانهای عقل رشد می کنند؟

در اینجا این سوال مطرح می‌شود که اگر از این پس به دندان های عقل نیاز نداریم، چرا رشد آنها طی تکامل دوباره به خودی خود متوقف نمی شود؟ ابتدا بایستی گفت این دندان‌ها در ۳۵ درصد از جمعیت دنیا اصلا شکل نمی گیرند و این افراد مشکلی از بابت فقدان آن ها احساس نمی کنند.

اما در مورد ۶۵ درصد دیگر، وجود دندان های عقل مشکل ساز شده است. حتی اگر مقصود از وجود این دندان حل کردن مشکلی بوده باشد، دیگر آن مشکل هم وجود ندارد. فک انسان از زمان کشف آتش و عدم استفاده از دندانهای عقل هنگام غذا خوردن، کوچکتر و یا به عبارتی جمع تر شده است.

اما متاسفانه ژنهایی که اندازه فک را تعیین می‌کنند با ژنهایی که تعداد دندانها را مشخص می کنند متفاوت هستند. در نتیجه فکهای ما باید بستر ۳۲ عدد دندان باشند. اما از آنجایی که دندان‌های عقل دیرتر از همه شروع به رشد می کنند، این دندانها به نحوی در کنار ۲۸ دندان دیگر به زور جا خوش می کنند و اغلب باعث ایجاد درد و مشکل می‌شوند.

انواع دندان عقل :

دندان عقل چند نوع است:

۱-یک نوع از دندان عقل به صورتی است که به طور کامل و بدون مشکل بیرون آمده و رشد کرده است.

۲-نوع دیگر هنگامی است که سن فرد از ۲۵ سالگی هم گذشته و دندان هم هنوز در دهان ظاهر نشده است. اما پس از معاینه و رادیوگرافی مشخص می شود که دندان به صورت پنهان در فک وجود دارد. این نوع را دندان عقل نهفته می گویند که به علت نبودن فضای کافی نتوانسته رویش کند.

۳-نوع دیگر دندانهای عقل نیمه نهفته است که نصف دندان بیرون آمده و نیمه دیگر باز هم به علت نبودن فضای کافی نتوانسته خارج شود. برخی افراد هم هستند که به طور کلی هرگز دندانهای عقل در دهان شان تشکیل نمی شوند. برای تشخیص وضعیت دندانهای عقل در دهان، شخص بایستی پس از ۱۷ سالگی با مراجعه به دندانپزشک از وضعیت دندانهای عقل خود اطلاع حاصل کنند.

تا در صورت وجود مشکل برای آن چاره ای اندیشیده شود. در اغلب افراد (شاید بیش از ۹۰ درصد) دست کم یک دندان عقل به صورت نهفته باقی می ماند و نمی تواند به طور کامل رشد کند. مشکلات دندانهای عقل می تواند باعث پوسیدگی دندان، فشار و آسیب به دندان‌های مجاور ، ایجاد کیست و عفونت و بیماریهای لثه شود.

چه وقت باید دندان عقل را کشید؟

اگر دندانهای عقل دقیقاً در جای خود درآمده و دسترسی کافی برای تمیز کردن و مسواک زدن آن وجود دارد. و نیز احساس درد و ناراحتی هم در آن ناحیه وجود ندارد، هیچ نیازی به کشیدن دندانهای عقل نیست. اما اگر مسواک زدن آن به خاطر تنگی فضا به سختی انجام می شود و دندانهای عقل به خوبی تمیز نمی شوند، باقی ماندن آن باعث می‌شود که میکروب ها و باکتری ها بر روی آن باقی مانده و موجب پوسیدگی دندان عقل شوند.

حتی ممکن است به تدریج به لثه و دندان های مجاور نیز آسیب وارد کند. این دندان لازم است کشیده شود. همچنین در صورت بروز درد در دندانهای عقل کامل شده کشیدن آن ضروری است. در مورد دندان های عقل نهفته و نیمه نهفته نیز که با درد و فشار احساس ناراحتی همراه هستند.، جراحی و خارج کردن آنها لازم و ضروری است.

در مورد سن مناسب برای کشیدن دندانهای عقل نهفته و نیمه نهفته باید بگوییم:

چنانچه علت های ارتودنسی وجود نداشته باشد، بهتر است تا حد امکان صبر کرد تا شاید دندان خودش نمایان شود. چرا که پس از آن خارج کردن آن راحت‌تر است و نیازی به جراحی نیست.